Ọgwụ kacha mma maka COVID Brain Fog
Oge echere ịgụ oge: 20 nkeji
Ụfọdụ nyocha ọhụrụ apụtala na-enyocha ọnọdụ nke mgbaàmà akwara ozi na ndị bu ọrịa COVID. Ha chọpụtara na n'ime ndị butere COVID (nke mbụ, ọ bụghị ụdị dị iche iche), enwere ohere 42% ịrị elu nke ịmalite nsogbu akwara ozi.
Otu n'ime ndị a chọpụtara bụ ụbụrụ ụbụrụ. Ma ụfọdụ n'ime unu na-arịa ụbụrụ ụbụrụ nke ị chere na ọ sitere na ọrịa COVID gara aga (iche ma ọ bụ na ọ bụghị). Ma ị na-eche ihe ị ga-eme maka ya, ka ị ga-esi belata mgbaàmà ụbụrụ ụbụrụ gị, na ịkwado ọgwụgwọ.
Ọ bụrụ na ị na-ata ahụhụ site na ụbụrụ ụbụrụ na-aga n'ihu ma ọ bụ na-adịgide adịgide kemgbe ọrịa Covid gị, achọrọ m ka ị mara na ọ bụghị naanị gị.
A kọwawo enweghị nghọta nke ọma n'akwụkwọ dị ka “ụbụrụ ụbụrụ”… Ọ bụ ezie na enwebeghị nkwenye n'otu esi akọwa okwu a, mfu ebe nchekwa, itinye uche na-adịghị mma, mbelata itinye uche, ịba ụba nchọta okwu, ihe isi ike nsochi ozi dị mgbagwoju anya. , na mbelata ọrụ ndị isi ka ejirila okwu a.
Rivas-Vazquez, RA, Rey, G., Quintana, A., na Rivas-Vazquez, AA (2022). Ntụle na njikwa ogologo COVID. Akwụkwọ akụkọ gbasara mmụọ ọrụ ahụike, 48(1), 21-30. https://link.springer.com/article/10.1007/s42843-022-00055-8
Ma n'ihi na m bụ ihe niile gbasara gị ịmara ụzọ niile ị ga-esi nweta mma, a ga m etinye akwụkwọ a iji gosi gị ihe kpatara ya. Nri ketogenic bụ nzọụkwụ izizi dabere na ịnye ọgwụgwọ siri ike maka akara nhụhụụ ụbụrụ metụtara COVID.
Ọmụmụ ihe m lere anya (lee ntụaka na njedebe nke isiokwu) tụlere na ọtụtụ n'ime data sitere na ndị mmadụ karịrị 60 nakwa na ndị ụlọ ọgwụ n'ozuzu ha nwere nsogbu akwara ozi ka njọ. Mana dị ka onye na-enyere ndị mmadụ aka na ụbụrụ ha ma na-arụsi ọrụ ike na forums dị iche iche, enwere m ike ime ka obi sie gị ike na ọtụtụ post-ụbụrụ ụbụrụ COVID nwere ahụmahụ n'ime afọ niile. Ma nke ahụ bụ ihe ha na-achọta na akwụkwọ ndị a na-enyocha ọnụọgụgụ. Ọbụna ndị nwere obere ọrịa na-efe efe nwere ike ịmalite ịmalite nsogbu akwara ozi. Enweghị ahụmịhe ụlọ ọgwụ na-egosi ịdịru ya ka ọ dị mkpa.
Ngosipụta akwara ozi na-emekarị nke 'ogologo-COVID' na-agụnye ike ọgwụgwụ; 'ụbụrụ ụbụrụ'; isi ọwụwa; mmejọ nke ọgụgụ isi; ụra, ọnọdụ, isi, ma ọ bụ nsogbu uto; myalgia; sensọmotor deficits; na dysautonomia.
Ngosipụta akwara ozi na-emekarị nke 'ogologo-COVID' na-agụnye ike ọgwụgwụ; 'ụbụrụ ụbụrụ'; isi ọwụwa; mmejọ nke ọgụgụ isi; ụra, ọnọdụ, isi, ma ọ bụ nsogbu uto; myalgia; sensọmotor deficits; na dysautonomia.
https://doi.org/10.1177/20406223221076890
Na maka ndị na-ata ahụhụ, ọ bụ ahụmahụ na-atụ egwu ma na-agwụ ike, na nkwado dị nta dị n'ụdị ndenye ọgwụ ma ọ bụ ọgwụgwọ iji belata mgbaàmà.
Ma ọ bụ ezie na nke ahụ pụrụ ịgbanwe n'ọdịnihu, ọtụtụ n'ime unu na-ata ahụhụ ugbu a. Achọrọ m ka ị mara na ọgwụgwọ dị irè dị na-eji usoro ọgwụgwọ ụbụrụ metabolic dị ka nri ketogenic.
Kedu ụdị nsogbu akwara ozi anyị na-ahụ na ogologo ogologo COVID nke metụtara ụbụrụ ụbụrụ ma ọ bụ nke anyị na-ahụkarị na-emekọ ọnụ na mgbaàmà nhụfu ụbụrụ?
- Nghọta na mgbagha ebe nchekwa
- Episodic isi ọwụwa na ọbụna migraines
- Ahụike uche - nchekasị na nsogbu mgbanwe, nsogbu nchekasị, nnukwu ịda mbà n'obi, na nsogbu uche
Yabụ kedu ka nri ketogenic ga-esi nyere aka na nsogbu akwara ozi ndị a sitere na ọrịa Covid butere?
Nri ketogenic na-ekwe ka ahụ mepụta ketones. Na ketones bụ ahụ na-egosi mkpụrụ ndụ ihe nke na-emetụta mkpụrụ ndụ ihe nketa. Na okwu mkpụrụ ndụ ihe nketa ọ na-enye nwere ike imeziwanye ngosipụta nke ike ụbụrụ na akụkụ hypometabolic (obere ume ike), belata neuroinflammation na nrụgide oxidative, ma melite nguzozi nke neurotransmitter.
Kedu ihe jikọrọ ihe ndị a na ogologo Covid? Ihe niile. Anyị na-ahụ nsogbu na ihe anọ a n'ogologo Covid, yana ọkachasị na mgbaàmà akwara ozi na-egosipụta n'ihi ọrịa mbụ nke Covid.
Ka anyị nyochaa akwụkwọ.
Ụbụrụ Hypometabolism na Covid Brain Fog
Mpaghara ụbụrụ hypometabolism na-eme ma nwee ike ịdịgide mgbe ọrịa Covid gasịrị. Hypometabolism bụ okwu eji akọwa enweghị ike ma ọ bụ enweghị ike imepụta ume (hypo=low, metabolism=energy creation). Ahụrụ ndị mmadụ n'otu n'otu na-arịa ogologo mgbaàmà Covid ka ha nwere mpaghara hypometabolism na-adịgide adịgide na lobes frontoparietal na temporal, nke a hụrụ na ọ ga-akawanye mma mgbe ọnwa isii gachara site na mmalite nke mgbaàmà.
Nke dị mma. Ọ dị mma na a na-eche na a ga-edozi hypometabolism a hụrụ post-Covid. Ma ebe a bụ ihe. Mgbawa nke hypometabolism ụbụrụ na-adịte aka bụ ọdachi. Mgbe ụbụrụ gị na-agbasi mbọ ike iji ike na mpaghara ndị ahụ, nrụgide oxidative na-arị elu, ma ọ bụrụ na ọ dị oke njọ, ihe owuwu ga-adalata. Enwere ihe ize ndụ nke ịla n'iyi isi awọ (ụbụrụ). Ọ bụghị maka ọdịmma gị ka ị 'chere ya' ka akụkụ ụbụrụ ndị ahụ gbanye azụ ma nwee ike iji ume ọzọ. Ịkwesịrị ịnapụta ike ụbụrụ UGBUA!
Mgbanwe ndị ọzọ na-agbanwe agbanwe gụnyere arụrụ arụ na arụrụ arụ na insula na parahippocampus.
Najt, P., Richards, HL, & Fortune, DG (2021). Onyonyo ụbụrụ na ndị ọrịa nwere COVID-19: nyocha usoro. Ụbụrụ, omume, na mgbochi-ahụike, 16, 100290.
Nke a bụ nsogbu. Ọ bụ ezie na a na-ahụ mgbanwe ndị na-adịgide adịgide na mpaghara isi nke ụbụrụ, anyị enweghị ike ileghara mgbanwe na-adịgide adịgide anya na insula na parahippocampus. Ha abụọ bụ akụkụ dị mkpa na cognition na ebe nchekwa.
Akụkụ ọzọ nke hypometabolism na-adịgide adịgide bụ cortex fronto-insular. Mpaghara a nke ụbụrụ nwere netwọk dị mkpa nke njikọ dị n'ime ikike njikwa ọgụgụ isi. Nke a dị ka ikike ịtụgharị uche, jide n'aka, weghachi uche na ọrụ, na n'ozuzu inwe ike ilekwasị anya. Ndị a bụ mkpesa anyị na-anụ ka ndị nwere ogologo ụbụrụ ụbụrụ COVID na-eme mkpesa mgbe niile. Ya mere, m ga-atụ aro na ụbụrụ hypometabolism nke nwere ahụmahụ kwesịrị ịbụ isi ihe ntinye aka.
Enwere nsogbu na ike ụbụrụ mgbe ọrịa Covid gasịrị. Edere ya nke ọma na SARS-COV2 na-ebute dysfunction mitochondrial ma na-akpata neuropathy na-adịgide adịgide a na-ahụ na ụfọdụ ndị nwere akara ogologo oge.
N'ụzọ dị mma, sayensị nwere ntinye aka na-anapụta ike ụbụrụ. Ha abụọ site n'inye mmanụ mmanụ ọzọ na imezi nọmba mitochondrial na ọrụ.
Nri ketogenic maka ụbụrụ hypometabolism na arụrụ arụ mitochondrial hụrụ n'igwe ụbụrụ Covid
A na-eji nri ketogenic eme ihe kpọmkwem iji kwalite hypometabolism ụbụrụ na ọnụ ọgụgụ dị iche iche. Ihe a na-ejikarị eme ihe bụ ọrịa Alzheimer, nke akụkụ ụbụrụ dị mkpa enweghịzi ike iji glucose mee mmanụ nke ọma. Nke a na-eme ka agụụ na-agụ akụkụ nke ụbụrụ n'ụzọ nkịtị ma na-abawanye nrụgide oxidative, nke na-eme ka ọ dịkwuo njọ. Kedu ka nri ketogenic si anapụta ike ụbụrụ? Site n'inye mmanụ mmanụ ọzọ. Nri ketogenic na-emepụta ketones, nke bụ isi iyi mmanụ ọkụ maka ụbụrụ. Ha nwere ike gafere igwe gbajiri agbaji achọrọ iji kpọba glucose banye ma banye ozugbo na cell ma jiri batrị cell (mitochondria), isi mmanụ mmanụ dị elu.
Anaghị m akpọ ha isi mmanụ mmanụ ejighị ihe kpọrọ ihe. N'ihi na ketones abụghị naanị isi iyi mmanụ ọkụ, ha bụ ahụ na-egosi molekụla nwere mmetụta dị ike, nke nwere akụkụ dị iche iche iji kwalite ume ụbụrụ. Ketones ga-emetụta mgbanwe nke ga-eme ka ọnụọgụgụ, ahụike, na arụmọrụ nke mitochondria dị adị (aka cell powerhouses) na-enye ike.
Ya mere, dị ka ndị nwere ọrịa Alzheimer dị nwayọọ ma na-agafeghị oke, nri ketogenic nwere ike ịzọpụta akụkụ ụbụrụ hypometabolism ma mee ka ụbụrụ ụbụrụ dịkwuo elu site na ọrụ mitochondrial ka mma. Ọ nweghịkwa ihe mere ị ga-eji kwere na ha agaghị arụ otu ọrụ ahụ maka akụkụ ụbụrụ hypometabolism n'ihi Covid. Ma ọ bụ enweghị ihe mere ị ga-eji kwenye na nri ketogenic agaghị enwe ike imeziwanye dysfunction mitochondrial nke edepụtara nke ọma na akwụkwọ sayensị ndị ekwuru na Covid. N'ezie, na-enweghị ike ụbụrụ ka mma, mkpụrụ ndụ ndị ahụ enweghị ike ịrụ ọrụ iji rụkwaa ihe ndị ahụ na iwughachi ya.
Mbelata ike ụbụrụ nke na-abịa site na arụ ọrụ mitochondrial na-adịghị mma na mpaghara ụbụrụ hypometabolism na-akpata a uda nke nrụgide oxidative. Yabụ na ọ naghị eju m anya na a na-ahụkwa nrụgide oxidative ka ọ bụrụ nsogbu nke ogologo-Covid.
Nke a na-eduga anyị na ngalaba anyị na-esote.
Nchegbu Oxidative na ụbụrụ ụbụrụ Covid
Enweghị ajụjụ ma ọ bụ arụmụka gbasara ma anyị na-ahụ nrụgide oxidative na ndị ọrịa ogologo oge.
A na-eche na usoro nrụgide neuroinflammatory na oxidative ga-emeri n'ịgbasa usoro akwara ozi 'ogologo-COVID'
Stefanou, MI, Palaiodimou, L., Bakola, E., Smyrnis, N., Papadopoulou, M., Paraskevas, GP, … & Tsivgoulis, G. (2022). Ngosipụta akwara ozi nke ogologo-COVID syndrome: nyocha akụkọ. Ọganihu ọgwụgwọ na ọrịa na-adịghị ala ala, 13, 20406223221076890.
Nchegbu Oxidative bụ okwu eji akọwa enweghị ahaghị nhata n'etiti oke mmebi na-eme na cell yana ike anụ ahụ nwere ịlụso ya ọgụ ma nwee ike ịga n'ihu na nrụzi. A na-eche na nrụgide oxidative nwere ike ịbụ ihe kpatara nkwụsị nke endothelial na vaskụla nke anyị na-ahụ na-eme mgbe ọrịa gasịrị ruo ọnwa 4 mgbe (na ọtụtụ n'ime gị ga-enweta nke a ọbụna ogologo oge). Nchegbu oxidative dị ka ndị na-arụ ọrụ dị ọcha nke dị ole na ole na enweghị ihe nhicha zuru ezu iji na-agagharị. Ha enweghị ike ịrụ ọrụ ahụ. Ụbụrụ gị anaghịkwa arụzi. Na nke a na-ebute okirikiri nke mmebi ọzọ nke enweghị ike ịrụzi. Echere m na ị nwetara echiche ahụ.
Ịgbasa mgbakasị ahụ oxidative bụ akụkụ nke foogu ụbụrụ ogologo-Covid kwesịrị ịbụ akụkụ bụ isi a na-elekwasị anya.
Nchegbu Oxidative na ụbụrụ ụbụrụ Covid na nri ketogenic
Yabụ kedu ka nri ketogenic si enyere aka belata nrụgide oxidative? Ọtụtụ ụzọ. Ketones na-ere ọkụ maka mmanụ ọkụ na-enye ike dị ọcha karịa ihe ndị na-esi na ya dị ole na ole iji hichaa. Mana nke ka ukwuu, echere m na ntụpọ dị ụtọ bụ na ikike ya imezi mmepụta nke sistemu antioxidant endogenous. Karịsịa, mmepụta nke glutathione ọzọ.
Mmepụta glutathione dị oke mkpa. Na njirimara molekul nke ketones na-enyere ahụ gị aka imekwu ya. Ma ọ bụrụ na ị nwere mgbaàmà ụbụrụ ụbụrụ, n'agbanyeghị ihe kpatara ya, glutathione bụ ezigbo enyi gị na ihe nkwado gị na mgbake gị.
Ọ bụrụ na ị nwere ogologo-Covid nke gosipụtara dị ka ihe mgbaàmà foogu ụbụrụ, ọ ga-abụ na ị mepụtala ihe mgbochi ụbụrụ ọbara na-agbapụta. Nke ahụ pụtara na ihe na-abịarute ụbụrụ gị nso nke na-ekwesịghị ịdị n'ebe ahụ, na-eme ka usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ nke ụbụrụ gị pụta ma na-enye aka na neuroinflammation site na mmepụta nke cytokines na-egbuke egbuke.
Ekwesịrị ka ị nwee ihe mgbochi ụbụrụ ọbara dị mma iji gbochie ha. Mana ọrịa Covid gị nwere ike ime nke ahụ agaghị ekwe omume, ọ ka nwere ike na-achọsi ike ịrụzi (mana enweghị ike ụbụrụ, micronutrients zuru oke, yana mwakpo nrụgide oxidative na-akwụsịghị akwụsị, enweghị ike).
N'ụzọ dị mma, nri ketogenic dị mma maka iguzosi ike n'ezi ihe nke ụbụrụ ụbụrụ. M dere banyere ya ebe a n'isiokwu a n'okpuru:
A na-eji Glutathione nyere aka rụkwaa ihe mgbochi a, a na-ejikwa ya na-enyere aka mezie mmebi ahụ. Enweghị m ike iche maka ọnọdụ nke ngbanwe na mmepụta nke glutathione agaghị abụ ihe dị mkpa na mbara igwe na uru maka onye na-alụ ọgụ maka mgbaàmà ụbụrụ ogologo oge Covid.
Neuroinflammation na Covid Brain Fog
Ị gaghị enwe nkwekọrịta Covid iji mara ka cytokines na-akpasu iwe na-eche na ụbụrụ gị. Onye ọ bụla nke nwere oyi na-adịghị mma ma ọ bụ ọbụna flu mara ka ike gwụrụ gị. Naanị nọdụ ala ma ọ bụ dinara ala, ma ị naghị ebili ọzọ ruo mgbe ahụ ka mma gị. Ụbụrụ gị anaghị arụ ọrụ nke ọma, ị naghị anwa anwa ịga nso ihe ọ bụla achọrọ maka izi ezi ma ọ bụ itinye uche. Ma n'eziokwu, ị nweghị mkpali ọbụna ịnwale! Ị gbanye ihe nkiri ọkacha mmasị gị wee soro pusi gị hie ụra ruo mgbe ahụ dị gị mma (ọ dị mma, ọ bụ m, mana ị nwere ike ime ihe yiri ya). Ndị a bụ omume ọrịa nke cytokines na-akpasu iwe malitere na ụbụrụ gị.
Cytokines na-egbuke egbuke na ụbụrụ bụ akụkụ dị mkpa nke mgbake. Mana enwere ọnọdụ n'ezie ebe usoro mkpasu iwe na-amalite na enweghị ike iwetu onwe ya ma na-aga n'ihu na-achịkwa ya. Ahụhụ ụbụrụ na-akpata traumatic (TBI) bụ ezigbo ihe atụ nke a, dịkwa ka ụfọdụ ọrịa na-efe efe. Nke a nwekwara ike ime ma ọ bụrụ na usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ adịghị edozi ma na-arụ ọrụ nke ọma.
Yabụ ọ bụrụ na ị gwa m na ị ka na-enwe omume ọrịa mgbe ọrịa Covid-Covid gasịrị, ekwere m gị.
Otú ahụkwa ka akwụkwọ nyocha.
Oké ifufe cytokine na-akpasu iwe anyị nụworo banyere ya na-abawanye neuroinflammation, nke na-eme ka nrụgide oxidative dị ukwuu. Cheta, mgbe mbufụt gachara, a ga-enwerịrị ndị ọrụ na-ehicha ihe. Nke a na-eduga na usoro neuroinflammatory zuru ebe niile.
Ọtụtụ ndị tachiri obi na ọrịa Covid na-abata n'ime ya ugbua na-enweghị ọgwụgwọ neuroinflammation n'ihi ọrịa ndụ, ọnọdụ adịghị mma ma ọ bụ ezughị oke nri, ma ọ bụ ihe ọghọm ọzọ nke ga-eme ka o sie ike ime ka usoro neuroinflammatory kwụsịlata.
Ịchọghị inwe "oké ifufe" iji mepụta usoro neuroinflammatory nke na-enwe nsogbu ime ka obi dajụọ n'onwe ya. Ọtụtụ ndị mmadụ nwere ikpe a na-ewere dị ka ndị nwere obere Covid na-ata ahụhụ n'ụbụrụ.
Ya mere, ịchọrọ enyemaka dị ike iji belata mbufụt. Na ntinye aka kachasị ike iji belata mbufụt (na neuroinflammation karịsịa) nke m maara bụ nri ketogenic. Ka m gwa gị ka o si arụ ọrụ.
Nri Ketogenic na ụbụrụ ụbụrụ Covid neuroinflammation
Nri ketogenic na-emepụta ahụ ketone. Otu n'ime ahụ ketone a na-akpọ beta-hydroxybutyrate (BHB). BHB bụ ihe nrịbama molekụla, nke a pụtara na ọ dị ike nke ukwuu ịgbanyụ ma gbanye mkpụrụ ndụ ihe nketa. Otu n'ime ihe anwansi nke BHB bụ ikike ya ibelata okwu mkpụrụ ndụ mkpali na-adịghị ala ala. Ị ka na-enweta nzaghachi mkpali na-arụ ọrụ nke ọma, dị ka ị ga-achọ ma ọ bụrụ na ị kụrụ aka gị n'elu akwa akwa ma ọ bụ bepụ onwe gị mgbe ị na-akwadebe nri abalị. Ma ọ na-emechi ma na-akụda mkpụrụ ndụ ihe nketa na-agbanye ma na-akwado ma na-ejigide nzaghachi mkpali na-adịghị ala ala.
Ma ọ bụrụ na ị na-emeso ụbụrụ ụbụrụ post-Covid, ị chọrọ nke ahụ n'ezie.
Neurotransmitter adịghị mma na Covid
Dị ka ọ na-adịkarị, mgbe m na-ede banyere nri ketogenic na nguzozi nke neurotransmitter, m na-ede banyere mmetụta ha na serotonin, dopamine, norepinephrine, GABA, na glutamate. Enwere otutu blọọgụ n'ezie na saịtị a gbasara mmetụta nke ndị neurotransmitters. Ị nwere ike ịme nyocha na nke ọ bụla n'ime ha na ebe a na-achọ ihe dị na ala nke akụkọ a wee mụtakwuo!
Mana n'ihi na post a bụ maka Covid kpọmkwem, anyị ga-abanyekwu na Nitric Oxide (NO), nke enwere ike chepụta ya dị ka onye na-ebugharị neurotransmitter retrograde.
Nitric Oxide (NO) na enzyme jikọtara ya na-emepụta ya (Nitric Oxide Synthase) dị oke mkpa ma na-eme ọtụtụ ihe dị mkpa iji nyere aka ịhazi akara ngosi nke ndị nwere ogologo oge na-eme mkpesa. Ọ na-enyere aka ịchịkwa mgbu, ọrụ neuroendocrine, na HHP Axis (hypothalamus-hypophysis axis) nke na-achịkwa nzaghachi nrụgide, usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ, ọnọdụ, ụra, na ọrụ hippocampal (ncheta).
Ma eleghị anya, ihe kacha adọrọ mmasị na nke nwere ike dị mkpa bụ na Nitric Oxide (NO) na-emebi nchịkọta platelet. Mkpokọta platelet bụ usoro nke platelet na-arapara n'otu ebe n'ebe mmerụ ahụ dị.
Nke a nwere ike inye aka mgbe anyị na-ekwu maka ibelata ihe omume ọrịa strok.
N'ezie, mgbe ọrịa Covid nwesịrị nnukwu ọrịa, ahụ gị na-anwa imepụtakwu nitric oxide iji nyere aka gwọọ mmebi ahụ.
Na-esochi ọrịa SARS-CoV-2, mitochondria tozuru oke sitere n'ọbara na-enye isi mmalite nke ATP mweghachi na nitric oxide synthase (cNOS) iji kpalite ntọhapụ nke nitric oxide (NO), nke bụ mgbochi mkpali.
Stefano, GB, Büttiker, P., Weissenberger, S., Martin, A., Ptacek, R., & Kream, RM (2021). pathogenesis nke ogologo oge neuropsychiatric COVID-19 na ọrụ nke microglia, mitochondria, na neuroinflammation na-adịgide adịgide: echiche. Nyocha Sayensị Ahụike Ahụike: Akwụkwọ akụkọ ahụike mba ụwa nke nyocha na nyocha ahụike, 27, e933015-1.
... anyị na-atụ aro na ụfọdụ akara akwara ozi na ndị ọrịa nwere COVID-19 jikọtara ya na mbelata nje butere na ọkwa NO na ụbụrụ.
Annweiler, C., Bourgeais, A., Faucon, E., Cao, Z., Wu, Y., & Sabatier, JM (2020). Ọrịa akwara, ọgụgụ isi, na omume n'oge COVID-19: Track Oxide Nitric. Akwụkwọ akụkọ nke American Geriatrics Society. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7361837/
Ọ gaghị adị mma ma ọ bụrụ na enwere ụzọ isi kwalite mmepụta nke nitric oxide ka ị nwee ike inye aka gwọọ ụbụrụ gị?
Mmega ahụ na-abawanye nitric oxide, mana amaara m na ụfọdụ n'ime unu na-ata ahụhụ site na mmega ahụ ma ọ bụ n'ihi ike ọgwụgwụ na-adịghị ala ala nke tolitere ma ọ bụ na ị na-enweta mkpụmkpụ ume ngwa ngwa dịka akụkụ nke mgbaàmà ogologo oge gị. N’ihi ya, agaghị m agwa unu ka unu pụọ n’ebe ahụ na-emega ahụ́ n’ihi na ụfọdụ n’ime unu enweghị ike.
N'ụzọ dị mma, enwere ụzọ ọzọ dị ike isi na-abawanye mmepụta Nitric Oxide (NO). Ị chere ya. Ọ bụ nri ketogenic!
Nri Ketogenic na nguzozi neurotransmitter - mmetụta na Nitric Oxide yana enwere ike ịgwọ ya maka ụbụrụ ụbụrụ Covid
Nri ketogenic na-akwalite ọrụ akwara ozi, ọkachasị site n'ịkwalite mmepụta Nitric Oxide (NO). N'ezie, ndị na-eme nchọpụta na-ekwu maka otu mmejuputa atumatu nri ketogenic n'oge mmalite nke ọgụgụ isi nwere ike ibelata ihe ize ndụ nke ọrịa Alzheimer, n'otu akụkụ n'ihi nkwalite ụbụrụ ụbụrụ ụbụrụ na-arụ ọrụ nke a na-ahụ anya. Enwekwara nyocha iji gosi na nri ketogenic na-abawanye mmepụta ọ bụla n'ụdị dị mkpa achọrọ maka ebe nchekwa, dị ka hippocampus. Amaghịkwa m onye ọ bụla na-eme mkpesa nke ụbụrụ ụbụrụ nke na-adịghịkwa mkpesa ruo n'ókè ụfọdụ banyere mbelata ọrụ ebe nchekwa.
Mana mgbaàmà m na-abụkarị nchegbu na ịda mbà n'obi!
Nke ahụ dị mma. Ụbụrụ dị mma bụ ụbụrụ dị mma. Ọ bụrụ n’ịkwenye na akara ụbụrụ ụbụrụ gị na-abịa site na ogologo oge Covid bụ n'ihi nsogbu ọnọdụ uche nke sitere na ya, nri ketogenic ka ga-abụ ọgwụgwọ siri ike maka usoro ndị dị n'ime ya.
Ị nwere ike ịmụtakwu banyere otu nri ketogenic nwere ike isi bụrụ ọgwụgwọ bụ isi maka nsogbu ọnọdụ uche dị ka nchekasị na ịda mbà n'obi. Ị nwere ike ịmalite site n'ịchọgharị akụkọ ndị a n'okpuru:
Mana kedu maka ahụike obi m?!
Ọ bụrụ na ị na-atụ egwu iji nri ketogeniki n'ihi na ị na-atụ egwu abụba juru eju, achọrọ m ka ị gafee nke ahụ. A naghị ele ya anya dị ka ihe dabere n'ụkpụrụ. Ọ dịghị onye na-eme nchọpụta banyere isiokwu a nke na-ekweta ọzọ. Na ọdịda nke ozi ahụ ịgbasa ruo ọha na eze na-abanye n'ụzọ nke ndị mmadụ na-eji usoro ọgwụgwọ siri ike na-egosi ihe àmà dị ka nri ketogenic iji gwọọ ọrịa na-adịghị ala ala.
Anabatala okwu m maka ya. A bụ m onye na-ahụ maka ahụike uche nwere ikike nwere ọzụzụ ọzọ n'iji usoro metabolic, nri nri na arụrụ arụ. Abụghị m onye dibịa bekee ma ọ bụ ihe ọ bụla.
Mana ndị a bụ:
Ha nyochara akwụkwọ sayensị, wee kwubie ihe ndị a:
Yabụ ọ bụrụ na ị na-ata ahụhụ site na ụbụrụ ụbụrụ na-adịghị ala ala n'ihi Covid, biko tụlee nri ketogenic. Ekwekwala ka egwu egwu na-enweghị isi na nyocha nke na-ezighi ezi bata n'ụzọ gị.
mmechi
Nke a bụ ihe. Ọ bụrụ na ị nwere post-Covid ma ka na-ata ahụhụ site n'ụbụrụ ụbụrụ, ma ọ bụ otu ọnwa ka e mesịrị ma ọ bụ ọbụna afọ ka e mesịrị, ejighị m n'aka na dọkịta gị ma ọ bụ ọkà mmụta akwara ozi ga-enwe ike inyere gị aka ịgwọ ya. Ọ bụrụ na ha bụ, ị gaghị anọ ebe a na-agụ akụkọ a. Ị pụghịkwa ichere ha ka ha chọpụta ụdị ọgwụgwọ ndị na-akpata mgbọrọgwụ ga-enyere aka. Ndị dọkịta na ndị na-ahụ maka akwara ozi na-abanye na pharma dị ka nke mbụ, na n'eziokwu, naanị, ntinye aka maka ihe ị na-enwe.
Mana anyị enweghị ọgwụ na-edozi ụbụrụ hypometabolism, nrụgide oxidative, na neuroinflammation. Ma mgbe pharma ga-anwa ịrụ ụka na enwere ndenye ọgwụ maka adịghị ike nke neurotransmitter, ọgwụ ndị ahụ anaghị ekwupụta hypometabolism ụbụrụ, nrụgide oxidative, na neuroinflammation na-adịghị ala ala.
Pharma nwara ndenye ọgwụ iji dozie ihe ndị a na-enweghị ihe ịga nke ọma. Nke ahụ adịghịkwa eju m anya. Ị bụ usoro mgbagwoju anya ma mara mma. Ị kwesịrị a itule na pleiotropic ntinye aka. Nke bụ kpọmkwem ihe nri ketogenic bụ. Na nri ketogenic dị gị ugbu a.
Nri ketogenic, yana ketones ha na-emepụta, nwere abamuru ndị ọzọ maka ndị mmadụ na-arịa ogologo-Covid nke karịrị oke isiokwu a. Ha na-agụnye mmetụta na-eme ka usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ dị ike, mgbanwe microbiome dị mma, na ọbụna imeziwanye ihe mgbochi ụbụrụ ọbara na ịrụ ọrụ.
Ọ bụ oge iweghachi ọrụ neuro-cognitive gị wee jiri ntinye aka siri ike, dabere na ihe akaebe maka usoro dị n'okpuru nke pathology anyị na-ahụ na-aga n'ihu n'ụbụrụ ụbụrụ ogologo oge.
Ị nwere ike ịmụta nke ọma ka esi eme nri ketogenic iji na-emeso ọnọdụ na nsogbu uche na akụrụngwa ebe a na blọọgụ a! Nke a post n'okpuru bụ ọmarịcha ebe ibido.
Ọ bụrụ n’ịchọrọ enyemaka ịkwaga na nri ketogenic ma chọọ itinye usoro ọgwụgwọ nri siri ike dị ka akụkụ nke mgbake gị, a na m agba gị ume ka ịlele mmemme mgbake Brain Fog m. Ọ bụụrụ m ọṅụ na obi ụtọ inyere ọtụtụ ndị na-ata ahụhụ ogologo oge Covid aka “weghachite ụbụrụ ha” ka ha nwee ike ibi ndụ kacha mma na ime nke ọma!
Mana nke kachasị mkpa, achọrọ m ka ị mara na ọgwụgwọ dabere na ihe akaebe maka ọrụ neurocognitive na-adịghị mma, ọbụlagodi mgbe nje dị ka Covid gachara, dị adị kpamkpam. Na ọ bụrụ na dọkịta gị amaghị nke ọma banyere ha iji gwa gị ha, nke ahụ apụtaghị na ị ga-anọgide na-ata ahụhụ ka ha na-agụ akwụkwọ. Achọrọ m ka ị mata ụzọ niile ị ga-esi nweta mma. Na nke a bụ otu n'ime ha.
References
Achanta, LB, & Rae, CD (2017). β-Hydroxybutyrate n'ime ụbụrụ: Otu Molecule, ọtụtụ usoro. Nnyocha Neurochemical, 42(1), 35-49. https://doi.org/10.1007/s11064-016-2099-2
Annweiler, C., Bourgeais, A., Faucon, E., Cao, Z., Wu, Y., & Sabatier, J. (2020). Ọrịa akwara, ọgụgụ isi, na omume n'oge COVID-19: Track Oxide Nitric. Akwụkwọ akụkọ nke American Geriatrics Society, 68(9), 1922-1923. https://doi.org/10.1111/jgs.16671
Cascella, M., & De Blasio, E. (2022). Atụmatụ na njikwa nke nnukwu na-adịghị ala ala Neuro-Covid. Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-86705-8
Clough, E., Inigo, J., Chandra, D., Chaves, L., Reynolds, JL, Aalinkeel, R., Schwartz, SA, Khmaladze, A., & Mahajan, SD (2021). Mitochondrial Dynamics na SARS-COV2 Spike Protein Na-agwọ Mmadụ Microglia: Mmetụta maka Neuro-COVID. Akwụkwọ Neuroimmune Pharmacology, 16(4), 770-784. https://doi.org/10.1007/s11481-021-10015-6
Nkọwa nke PLEIOTROPIC. (nd). eweghachiri Septemba 30, 2022, site na https://www.merriam-webster.com/dictionary/pleiotropic
Förstermann, U., & Sessa, WC (2012). Nitric oxide synthases: ụkpụrụ na ọrụ. Akwụkwọ akụkọ European Heart, 33(7), 829-837. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehr304
Gasquoine, PG (2014). Ntụnye nke Insula na ọgụgụ isi na mmetụta. Nyocha Neuropsychology, 24(2), 77-87. https://doi.org/10.1007/s11065-014-9246-9
Goldberg, E., Podell, K., Sodickson, DK, & Fieremans, E. (2021). Ụbụrụ mgbe COVID-19 gasịrị: neurogenesis na-akwụ ụgwọ ma ọ bụ neuroinflammation na-adịgide adịgide? Ọgwụ EClinical, 31. https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2020.100684
Guedj, E., Campion, JY, Dudouet, P., Kaphan, E., Bregeon, F., Tissot-Dupont, H., Guis, S., Barthelemy, F., Habert, P., Ceccaldi, M. , Nde, M., Raoult, D., Cammilleri, S., & Eldin, C. (2021). 18F-FDG ụbụrụ PET hypometabolism na ndị ọrịa nwere ogologo COVID. Akwụkwọ akụkọ European nke Ọgwụ Nuklia na Imaging Molecular, 48(9), 2823-2833. https://doi.org/10.1007/s00259-021-05215-4
Hartman, AL, Gasior, M., Vining, EPG, & Rogawski, MA (2007). Neuropharmacology nke nri Ketogenic. Ọrịa Ọrịa edimụaka, 36(5), 281. https://doi.org/10.1016/j.pediatrneurol.2007.02.008
Hone-Blanchet, A., Antal, B., McMahon, L., Lithen, A., Smith, NA, Stufflebeam, S., Yen, Y.-F., Lin, A., Jenkins, BG, Mujica- Parodi, LR, & Ratai, E.-M. (2022). Nnukwu nchịkwa nke ketone beta-hydroxybutyrate na-agbadata 7T proton magnetik resonance spectroscopy-enwetara ọkwa nke ihu na azụ cingulate GABA na glutamate na ndị okenye nwere ahụike. Neuropsychopharmacology, 1-9. https://doi.org/10.1038/s41386-022-01364-8
JumpstartMD (Onye nduzi). (2019, Jenụwarị 30). John Newman—Aru Ketone dị ka Molecules na-egosi. https://www.youtube.com/watch?v=NmdBhwUEz9U
Kavanagh, E. (2022). Ogologo ụbụrụ ogologo Covid: ihe na-eme ka ọ bụrụ neuroinflammation ?. Oxford Open Immunology. https://doi.org/10.1093/oxfimm/iqac007
Kim, SW, Marosi, K., & Mattson, M. (2017). Ketone beta-hydroxybutyrate up-na-achịkwa okwu BDNF site na NF-κB dị ka nzaghachi mgbanwe megide ROS, nke nwere ike melite neuronal bioenergetics ma kwalite neuroprotection (P3.090). Nchọpụta ihe, 88(Mgbakwunye 16). https://n.neurology.org/content/88/16_Supplement/P3.090
Li, R., Zhang, S., Yin, S., Ren, W., He, R., & Li, J. (2018). The fronto-insular cortex na-ebute ụzọ ndabara-ụdị na netwọọdụ etiti-emebe iji nye aka na arụmọrụ nke onye ọ bụla na ndị agadi ahụike. Ihe Odide Ọkpụkpọ Mmadụ, 39(11), 4302-4311. https://doi.org/10.1002/hbm.24247
Ma, D., Wang, AC, Parikh, I., Green, SJ, Hoffman, JD, Chlipala, G., Murphy, MP, Sokola, BS, Bauer, B., Hartz, AMS, & Lin, A.- L. (2018). Nri ketogenic na-akwalite ọrụ akwara ozi site na iji microbiome gut gbanwere n'ime ụmụ oke ahụike na-eto eto. Akụkọ sayensị, 8(1), 6670. https://doi.org/10.1038/s41598-018-25190-5
Martini, AL, Carli, G., Kiferle, L., Piersanti, P., Palumbo, P., Morbelli, S., Calcagni, ML, Perani, D., & Sestini, S. (2022). Mgbake nke ụbụrụ hypometabolism dabere na oge na ndị ọrịa neuro-COVID-19. Akwụkwọ akụkọ European nke Ọgwụ Nuklia na Imaging Molecular. https://doi.org/10.1007/s00259-022-05942-2
Masin, SA (2022). Nri Ketogenic na Ọgwụ Metabolic: Ọrụ Mgbasawanye na Ahụike na Ọrịa. Oxford University Press.
Menon, V., Gallardo, G., Pinsk, MA, Nguyen, V.-D., Li, J.-R., Cai, W., & Wassermann, D. (2020). Ngwakọta microstructural nke insula mmadụ jikọtara ya na sekit macrofunctional ya ma buru amụma njikwa ọgụgụ isi. Ndụ, 9, e53470. https://doi.org/10.7554/eLife.53470
COVID dị nro na-abawanye ohere nke ọtụtụ nsogbu akwara ozi maka nde mmadụ. (2022, Septemba 25). New Atlas. https://newatlas.com/health-wellbeing/mild-covid-risk-brain-neurological-problems/
Najt, P., Richards, HL, & Fortune, DG (2021). Onyonyo ụbụrụ na ndị ọrịa nwere COVID-19: nyocha usoro. Ụbụrụ, Omume, & Ọganihu - Ahụike, 16, 100290. https://doi.org/10.1016/j.bbih.2021.100290
Newman, JC, & Verdin, E. (2017). β-Hydroxybutyrate: Metabolite na-egosi. Nlebanya nke nri kwa afọ, 37, 51. https://doi.org/10.1146/annurev-nutr-071816-064916
Noh, H., Kim, DW, Cho, G., & Choi, W. (2006). Mmụba nitric oxide nke nri ketogenic kpatara na-ebelata mmalite oge ọdịdọ kainic acid kpatara na ụmụ oke ICR. Research Brain, 1075, 193-200. https://doi.org/10.1016/j.brainres.2005.12.017
Noh, HS, Kim, DW, Cho, GJ, Choi, WS, & Kang, SS (2006). Mmụba nitric oxide nke nri ketogenic kpatara na-ebelata mmalite oge ọdịdọ kainic acid kpatara na ụmụ oke ICR. Research Brain, 1075(1), 193-200. https://doi.org/10.1016/j.brainres.2005.12.017
Picón-Pages, P., Garcia-Buendia, J., & Muñoz, FJ (2019). Ọrụ na arụghị ọrụ nke nitric oxide na ụbụrụ. Biochimica et Biophysica Acta. Ihe ndabere nke Molecular nke Ọrịa, 1865(8), 1949-1967. https://doi.org/10.1016/j.bbadis.2018.11.007
Rivas-Vazquez, RA, Rey, G., Quintana, A., na Rivas-Vazquez, AA (2022). Ntụle na njikwa ogologo COVID. Akwụkwọ akụkọ gbasara mmụọ ọrụ ahụike, 48(1), 21-30. https://doi.org/10.1007/s42843-022-00055-8
Sauerwein, K. (2022a, Mee 25). Ogologo COVID na-etinyekwa ihe egwu nye ndị a gbara ọgwụ mgbochi. Ụlọ akwụkwọ nkà mmụta ọgwụ na Mahadum Washington na St. Louis. https://medicine.wustl.edu/news/long-covid-19-poses-risks-to-vaccinated-people-too/
Sauerwein, K. (2022b, Septemba 22). Ọrịa COVID-19 na-abawanye ohere nke nsogbu ụbụrụ ogologo oge. Ụlọ akwụkwọ nkà mmụta ọgwụ na Mahadum Washington na St. Louis. https://medicine.wustl.edu/news/covid-19-infections-increase-risk-of-long-term-brain-problems/
Shimazu, T., Hirschey, MD, Newman, J., He, W., Shirakawa, K., Le Moan, N., Grueter, CA, Lim, H., Saunders, LR, Stevens, RD, Newgard, CB , Farese, RV, de Cabo, R., Ulrich, S., Akassoglou, K., & Verdin, E. (2013). Mgbochi nke nrụgide Oxidative site na β-Hydroxybutyrate, ihe mgbochi Histone Deacetylase. Science, 339(6116), 211-214. https://doi.org/10.1126/science.1227166
Stefano, GB, Büttiker, P., Weissenberger, S., Martin, A., Ptacek, R., & Kream, RM (2021). Editorial: The Pathogenesis nke Ogologo Oge Neuropsychiatric COVID-19 na Ọrụ Microglia, Mitochondria, na Neuroinflammation Na-adịgide adịgide: A Họpụta. Nyocha Sayensị Ahụike Ahụike: Akwụkwọ akụkọ ahụike mba ụwa nke nyocha na nyocha ahụike, 27, e933015-1-e933015-4. https://doi.org/10.12659/MSM.933015
Stefanou, M.-I., Palaiodimou, L., Bakola, E., Smyrnis, N., Papadopoulou, M., Paraskevas, GP, Rizos, E., Boutati, E., Grigoriadis, N., Krogias, C ., Giannopoulos, S., Tsiodras, S., Gaga, M., & Tsivgoulis, G. (2022). Ngosipụta akwara ozi nke ogologo-COVID syndrome: nyocha akụkọ. Ọganihu ọgwụgwọ na ọrịa na-adịghị ala ala, 13, 20406223221076890. https://doi.org/10.1177/20406223221076890
Valk, R., Hammill, J., & Grip, J. (2022). Abụba juru eju: Villain na bogeyman na mmepe nke ọrịa obi? Akwụkwọ akụkọ European Journal of Preventive Cardiology, afọ194. https://doi.org/10.1093/eurjpc/zwac194
van Strien, NM, Cappaert, NLM, & Witter, MP (2009). Anatomi nke ebe nchekwa: Nchịkọta mmekọrịta nke netwọkụ parahippocampal – hippocampal. Nyocha ihe omumu Neuroscience, 10(4), 272-282. https://doi.org/10.1038/nrn2614
Vanderheiden, A., & Klein, RS (2022). Neuroinflammation na COVID-19. Mkpebi ugbu a na Neurobiology, 76, 102608. https://doi.org/10.1016/j.conb.2022.102608
Wang, Y., & Chi, H. (2022). Ibu ọnụ dị ka isi ụda maka mgbochi COVID. Nature Metabolism, 1-3. https://doi.org/10.1038/s42255-022-00646-1
Warren, CE, Saito, ER, & Bikman, BT (nd). Nri Ketogenic na-akwalite arụmọrụ Mitochondrial Hippocampal. 2.
Xu, E., Xie, Y., & Al-Aly, Z. (2022). Nsonaazụ neurologic ogologo oge nke COVID-19. Nkà Ọgwụ, 1-10. https://doi.org/10.1038/s41591-022-02001-z
Zhu, H., Bi, D., Zhang, Y., Kong, C., Du, J., Wu, X., Wei, Q., & Qin, H. (2022). Nri Ketogenic maka ọrịa mmadụ: Usoro ndị dị n'okpuru na ikike maka mmejuputa ụlọ ọgwụ. Ntugharị mgbaàmà na ọgwụgwọ ezubere iche, 7(1), 1-21. https://doi.org/10.1038/s41392-021-00831-w